HPV Tanı, Tedavi ve Korunma Yöntemleri

HPV Nedir?

Human Papilloma Virüs yani HPV çok eski çağlardan beri bilinen bir virüstür. Son yıllarda özellikle rahim ağzı kanseri ile olan güçlü ilişkisi nedeniyle daha çok gündeme gelmiştir. HPV’nin yüzden fazla tipi vardır. Ciltte siğil yapan tipleri, halk arasında bilinen adıyla kondilomlar, gözle bakıldığında kolaylıkla tanınır. Bu tipler tanı için laboratuvar testine gerek duymaz. Ancak rahim ağzı kanseri ile ilişkili olan tipler herhangi bir belirti vermez. Akıntı, koku, kanama ya da siğil oluşturmaz. Bu nedenle sadece tarama testleri sırasında HPV DNA testi yapılarak tespit edilebilir.

HPV Nasıl Tespit Edilir?

HPV’nin ciltte siğil yapan tipleri kolaylıkla gözle görülebilir. Bu nedenle ek bir teste ya da biyopsiye gerek yoktur. Ancak kansere yol açabilen yüksek riskli HPV tipleri sessiz seyreder. Hiçbir şikâyete neden olmaz ve yalnızca smear ya da HPV DNA testi ile ortaya çıkar.

Siğili olan hastalarda ayrıca HPV tiplendirmesi yapmaya gerek yoktur. Çünkü siğil yapan tipler bellidir ve kansere yol açmazlar. Hastanın yaşına göre, siğili olsun ya da olmasın, rutin tarama testleri yapılmalıdır. Örneğin otuz yaşın üzerindeki bir kadında smear ile birlikte HPV DNA testi tercih edilirken, genç bir kadında yalnızca smear testi ile takip yeterli olur.

HPV Tedavisi Var mı?

HPV’nin doğrudan bir tedavisi yoktur. Antibiyotik benzeri ilaçlarla virüsü yok etmek mümkün değildir. Ancak siğil yapan tipler estetik, psikolojik ya da fiziksel sorunlara yol açtığında mutlaka tedavi edilir. Bazen siğiller çok büyük hale gelebilir, vajinayı daraltabilir, kaşıntı veya kanamaya yol açabilir. Bu durumda hasta zaten tedavi arayışıyla hekime başvurur.

Kansere yol açan yüksek riskli HPV tiplerinde ise virüsün kendisini yok etmeye yönelik bir tedavi yöntemi yoktur. Bu durumda tarama testlerinde hücre anomalisi saptandığında gerekli tedavi yapılır.

HPV Aşısı

Rahim ağzı kanserinin en önemli nedeni HPV’dir. HPV olmadan rahim ağzı kanseri gelişmez. Bu nedenle aşı en etkili korunma yoludur. HPV aşıları günümüzde dörtlü formda ülkemizde uygulanmaktadır. Aşılar belirli HPV tiplerine karşı koruma sağlar ve rahim ağzı kanseri riskini yüzde yetmiş ile seksen oranında azaltır.

Yakın zamanda ülkemize girmesi beklenen dokuzlu aşı ile koruma oranı daha da artacaktır. Aşının esas hedef grubu 9 ile 14 yaş arasındaki kız çocuklarıdır. Ancak bu dönemi kaçırmış olanlar yaşamın herhangi bir döneminde aşı olabilir. Erkeklere de uygulanması mümkündür. Aşılanmış kadınlarda da rutin smear ve HPV DNA testlerine devam edilmesi önerilir çünkü aşı mevcut tüm HPV tiplerini kapsamamaktadır.

HPV’den Korunma Yolları

HPV’den korunmada en etkili yöntem tek eşliliktir. Prezervatif kullanımı riski azaltır ancak tamamen ortadan kaldırmaz. Çünkü virüs yalnızca cinsel organlarda değil, genital bölgenin tamamında yerleşebilir. Bu nedenle yalnızca prezervatif ile yüzde yüz koruma sağlamak mümkün değildir.

Cinsel yaşamı olan bir kişinin HPV’den tamamen korunması mümkün değildir. Ancak tarama testleri, erken teşhis ve aşı ile rahim ağzı kanseri büyük oranda önlenebilir.