Jinekolojik kanserlerin tedavisinde laparoskopi kullanılabilir mi?

Laparoskopik cerrahi, jinekolojide sık kullanılan ve hastaya pek çok avantaj sağlayan bir yöntemdir. Ameliyat sonrası daha az ağrı, çok daha hızlı iyileşme, erken dönemde iş ve günlük hayata dönüş gibi belirgin üstünlükleri vardır. Ayrıca karında büyük bir kesi olmadığı için kozmetik açıdan da hasta için çok daha avantajlıdır.

Bir diğer önemli nokta, laparoskopik cerrahide ameliyat sonrası karın içi yapışıklıkların çok daha az görülmesidir. Bu, özellikle doğurganlık çağındaki kadınlarda ileride oluşabilecek problemlerin önüne geçmek açısından büyük önem taşır. Eğer kanser cerrahisi yapıyorsak ve hasta ameliyat sonrası ışın tedavisi ya da kemoterapi alacaksa, laparoskopik yöntemle ameliyat olan hastalar çok daha çabuk bir şekilde bu tedavilere başlayabilmektedir.

Dolayısıyla laparoskopik cerrahinin avantajlarını jinekolojik onkolojide de kullanabiliriz, hatta mümkün olduğu kadar çok kullanmalıyız. Elbette her hastalık ve her hasta farklıdır; tedavi seçimi kişiye özel yapılmalıdır. Ancak özellikle endometrium kanserinde, yani rahim kanserinde, laparoskopik cerrahi neredeyse her zaman tercih edilmekte ve birçok yönden hasta için büyük fayda sağlamaktadır. Diğer jinekolojik kanserler için de laparoskopi uygun durumlarda tartışılması gereken güçlü bir alternatiftir.

Jinekolojik kanserlerin ameliyatlarında laparoskopi nasıl kullanılır?

Laparoskopik cerrahi, karında büyük bir kesi yapılmadan, 3 veya 4 adet yarım ya da birer santimetrelik küçük delikler açılarak gerçekleştirilen modern bir ameliyat yöntemidir. Bu deliklerden yüksek çözünürlüklü bir kamera ve ince cerrahi aletler yerleştirilir. Kamera sayesinde batın içerisi çıplak gözle görülemeyecek kadar büyük ve net bir şekilde görüntülenir. Bu, hem kanama kontrolünde hem de küçük ayrıntıların gözden kaçmamasında cerraha büyük avantaj sağlar.

Ameliyatın ihtiyacına göre bazen iki, bazen dört yardımcı alet kullanılır. Rahim alınması, tüplerin düzeltilmesi veya farklı jinekolojik operasyonların tamamı bu yöntemle yapılabilir. Laparoskopi sayesinde hastanın karnı açılmadan, küçük kesilerden girilerek işlemler gerçekleştirilir. Bu yöntem, hasta için daha az ağrı, daha hızlı iyileşme ve daha estetik sonuçlar sağlar.

Jinekolojik kanserlerin ameliyatlarında laparoskopinin avantajları

Laparoskopik cerrahi hemen hemen tüm branşlarda sık tercih edilen bir ameliyat yöntemi haline gelmiştir. Bunun en önemli sebebi, açık cerrahiye kıyasla pek çok avantaja sahip olmasıdır. Ameliyat sonrasında hasta daha az ağrı hisseder, daha çabuk ayağa kalkar, kısa sürede iyileşir ve iş hayatına daha hızlı dönebilir.

Kozmetik açıdan da laparoskopik cerrahi öne çıkar çünkü karında büyük bir kesi yapılmadığı için çok daha az iz kalır. Bunun yanı sıra ameliyat sonrası karın içi yapışıklıklar açık cerrahiye göre çok daha az görülür. Özellikle jinekolojide bu yapışıklıklar, gebelik planlayan kadınlarda sorun oluşturabileceği için laparoskopik cerrahinin sağladığı avantaj oldukça önemlidir. Bu nedenle mümkün olan her hastada laparoskopik cerrahinin uygulanabilirliği sorgulanmalı ve uygunsa mutlaka tercih edilmelidir.

Jinekolojide laparoskopik cerrahinin kullanım alanları

Jinekolojik cerrahinin neredeyse tüm alanlarında laparoskopik cerrahi güvenle kullanılabilmektedir. En sık tercih edilen alanlardan biri yumurtalık kistleridir. Özellikle genç kadınlarda sık görülen bu kistler, laparoskopik cerrahiyle tamamen tedavi edilebilmekte ve bu yaklaşım günümüzde tüm dünyada altın standart kabul edilmektedir. Bunun dışında endometrioma ve endometriozis tedavisinde, idrar kaçırmanın bazı tiplerinde uygulanan cerrahilerde ve jinekolojik kanserlerin önemli bir kısmında da kapalı yöntem başarılı bir şekilde kullanılmaktadır.

Ameliyat kararı verilen bir hastada laparoskopik cerrahiye uygunluk mutlaka değerlendirilmelidir. Eğer uygunsa bu yöntem tercih edilmelidir çünkü açık cerrahiye kıyasla pek çok üstünlüğü vardır. Hasta daha kısa sürede toparlanır, karında büyük bir kesi olmadığı için kozmetik açıdan çok daha iyi sonuçlar elde edilir ve ameliyat sonrası karın içi yapışıklıklar daha az görülür. Bu durum özellikle ileride gebelik arzusu olan hastalar için büyük bir avantaj sağlar.

Jinekolojik ameliyatlarda laparoskopi ne zaman tercih edilir?

Mümkün olan her durumda ve teknik olarak uygulanabilir ise laparoskopik cerrahi tercih edilmelidir. Açık cerrahi ile kapalı cerrahi arasında tedavi etkinliği aynıysa, hasta açısından iyileşme süresi, kozmetik sonuçlar ve konfor düşünüldüğünde laparoskopik yöntem çok daha avantajlıdır. Bu nedenle hasta yararını ön planda tutarak kapalı cerrahinin tercih edilmesi gerekir.

Prof. Dr. Tolga Taşçı

Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı
Jinekolojik Onkoloji Uzmanı

Prof. Dr. Tolga Taşçı, Bahçeşehir Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Ana Bilim Dalı’nda öğretim üyesi ve Medical Park Göztepe Hastanesi’nde Kadın Doğum ve Jinekolojik Onkoloji Uzmanı olarak görev yapmaktadır. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden mezun olduktan sonra aynı fakültede uzmanlık eğitimini tamamlamış, mecburi hizmet süresinde Kahramanmaraş’ın Andırın ilçesinde ilk sezaryen ve jinekolojik operasyonları gerçekleştirmiştir.

2012 yılında Jinekolojik Onkoloji yan dal uzmanlık sınavında Türkiye birincisi olmuş, Etlik Zübeyde Hanım Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde üç yıl boyunca binlerce jinekolojik kanser hastasının cerrahi ve tedavi süreçlerinde yer almıştır. İngiltere’de önemli merkezlerde gözlemci doktor olarak bulunmuş, 2016’da doçent unvanını almıştır. Çok sayıda ulusal ve uluslararası yayını bulunan Prof. Dr. Tolga Taşçı, aynı zamanda akademik dergilerde hakemlik yapmakta ve kadın sağlığı ile jinekolojik onkoloji alanında çalışmalarını sürdürmektedir.