Tiroid Kanserlerinde Lenf Diseksiyonu
Prof. Dr. Serdar Tezelman
Genel Cerrahi Uzmanı
Endokrin Cerrahisi Uzmanı
Tiroid Kanserlerinde Lenf Diseksiyonu
Tiroid kanserlerindeki lenf diseksiyonları denildiğinde iki farklı uygulama anlaşılır. Bunlardan biri, tiroid kanserlerinin lenf bezlerine metastaz yapması durumunda yapılan diseksiyonlardır. Diğeri ise koruyucu amaçla yapılan diseksiyonlardır. Özellikle papiller tiroid kanserlerinde ve medüller tiroid kanserlerinde santral boyun bölgesinin veya yan boyun bölgesinin temizlenmesi bu kapsama girer.
Genişletilmiş Boyun Diseksiyonu
İleri evre tiroid kanserlerinde, yani çok sayıda metastaz yapmış papiller tiroid kanserlerinde genişletilmiş boyun diseksiyonu yapılır. Bu diseksiyonlarda yalnızca santral boyun bölgesi (level 6–7) değil, aynı zamanda nefes borusu çevresi ve yan boyunda çene altından köprücük kemiğine kadar uzanan lenf bezleri de temizlenir.
Santral Boyun Bölgesi
Santral boyun bölgesi, dil kemiğinden juguluma kadar uzanan ve her iki tarafta şah damarları arasında kalan bölgedir. Diseksiyonlar genellikle tek taraflı (sağ ya da sol) yapılır. Bu bölge level 6 ve 7 olarak tanımlanır ve çoğunlukla medüller tiroid kanserlerinde veya papiller tiroid kanserlerinde uygulanır.
Lateral Boyun Diseksiyonu
Lateral boyun diseksiyonu, yan boyun bölgesinde yapılır. Bu alan level 2, 3, 4 ve 5 olarak tanımlanır. Çene kemiğinin altından köprücük kemiğine kadar uzanır ve karotis (şah damarı) çevresindeki lenf bezlerinin temizlenmesini içerir.
Koruyucu (Profilaktik) Santral Lenf Diseksiyonu
Koruyucu santral lenf diseksiyonu (level 6 bölgesinin temizlenmesi) medüller tiroid kanserlerinde metastaz olsun ya da olmasın rutin olarak yapılır. Papiller ve foliküler tip tiroid kanserlerinde ise bazı kılavuzlara göre primer tümör çapı 3 cm’nin üzerinde ise, bazı merkezlere göre ise tümör çapından bağımsız olarak uygulanabilir.
Papiller Tiroid Kanserinde Nüksler
Papiller tiroid kanserinde nüksler genellikle ameliyattan 2 ay sonra veya ilk 5 yıl içerisinde görülür. İki ay içinde görülmesinin nedeni, radyoaktif iyot tedavisi sürecinde kalan tiroid dokusunun uyarılması ve milimetrik metastazların büyümesidir.
Tanıda Kullanılan Yöntemler
Papiller tiroid kanserinde lenf bezi metastazlarını saptamada en önemli laboratuvar bulgusu tiroglobulindir. Bunun dışında en değerli görüntüleme yöntemi ultrasonlardır. Tarama amaçlı iyot sintigrafisi de kullanılabilir. Papiller tiroid kanserinde PET-CT kullanılmaz; ancak yaygın metastazlarda boyun MR’ı tercih edilir. PET-CT, yalnızca anaplastik veya az diferansiye tiroid kanserlerinde, iyot tutmayan metastazların saptanmasında kullanılır.
Medüller Tiroid Kanserinde Tanı ve Görüntüleme
Medüller tiroid kanserlerinde metastazları gösteren biyokimyasal belirteçler kalsitonin hormonu ve karsinoembriyonik antikordur. Görüntülemede en duyarlı yöntem ultrason ve MR’dır. Yaygın metastazlarda Ga-DOTA veya DOPA PET sintigrafileri kullanılabilir. Ancak bu görüntülemelerin faydalı olabilmesi için kalsitonin değerlerinin oldukça yüksek olması gerekir.
Ameliyat Sonrası Tedavi
Papiller ve foliküler gibi iyi diferansiye tiroid kanserlerinde lenf diseksiyonunu takiben genellikle ameliyattan 1–1,5 ay sonra radyoaktif iyot (atom) tedavisi uygulanır. Ancak radyoaktif iyot tedavisi medüller tiroid kanserlerinde yapılmaz.
Patolojik Özellikler ve Metastaz Riski
Lenf bezi metastazları primer tümörün çapı arttıkça daha sık görülür. Bunun dışında papiller tiroid kanserinin bazı alt tiplerinde, örneğin “tall cell” veya “diffüz sklerozan” varyantlarında lenf bezi metastazları daha sık ve tekrarlayıcı şekilde ortaya çıkabilir.
Medüller Tiroid Kanserinde Lenf Diseksiyonu
Medüller tiroid kanserlerinde santral lenf diseksiyonu, metastaz olsun veya olmasın mutlaka yapılır. İleri evrelerde genişletilmiş boyun lenf diseksiyonu uygulanır. Bu yöntemde hem santral bölge (level 6–7) hem de lateral boyun bölgesindeki lenf bezleri temizlenir.
Papiller Tiroid Kanserinde Lenf Metastazı
Papiller tiroid kanserinin bazı histopatolojik alt gruplarında, özellikle “tall cell” ve “diffüz sklerozan” varyantlarında lenf bezi metastazları sıklıkla görülür. Papiller tiroid kanserinde lenf bezi metastazları, hastalığın ikinci evre bulgusu olarak kabul edilir. Yani diğer kanserlerde olduğu gibi ileri evre değil, daha erken evrelerde ortaya çıkar.
Prof. Dr. Serdar Tezelman
Genel Cerrahi Uzmanı
Endokrin Cerrahisi Uzmanı
Prof. Dr. Serdar Tezelman, 1981 yılında İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi’nden mezun oldu. 1986 yılında İstanbul Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Anabilim Dalı’nda Genel Cerrahi Uzmanlık eğitimini tamamladı. 1991–1993 yılları arasında Kaliforniya Üniversitesi San Francisco Tıp Fakültesi (UCSF), Mount Zion Medical Center Endokrin Cerrahisi Bölümü’nde “Postdoctoral Fellow” olarak araştırmalar yaptı. 1993–2011 yılları arasında İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Anabilim Dalı’nda, 2009 yılından itibaren Amerikan Hastanesi Endokrin Cerrahisi Bölümü’nde görev yaptı.
2012 yılından bu yana Koç Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Anabilim Dalı’nda çalışmalarını sürdürmektedir.
Klinik ilgi alanları:
- Endokrin cerrahisi,
- Tiroid kanserleri cerrahisi,
- Boyun lenf disseksiyonları,
- Multipl Endokrin Neoplazi sendromları,
- Paratiroid cerrahisi,
- Adrenal (surrenal) cerrahisi,
- Minimal invaziv tiroidektomi,
- Laparoskopik adrenalektomi,
- Tek delik (single insizyon) adrenalektomi,
- Robotik cerrahi,
- Guatr cerrahisi










