Yumurtalık (Over) Kanseri Hakkında Merak Edilenler

Yumurtalık Kanseri Nedir?

Over kanserleri, kadınlarda en sık görülen kanser türü değildir; ancak en fazla ölüme sebep olan jinekolojik kanserlerdir. Bunun en önemli nedeni, hastalığın erken dönemde belirti vermemesi ya da çok geç ve muğlak belirtilerle ortaya çıkmasıdır. Rahim kanserinde olduğu gibi kanama gibi belirgin bir bulgu yoktur. Bu nedenle çoğu hasta geç tanı almakta ve tedavide başarı oranı düşmektedir.

Belirtiler ve Erken Tanı

Yumurtalık kanseri belirtileri genellikle belirsizdir. Karında şişlik, erken doyma hissi gibi günlük hayatta sık rastlanan şikâyetlerle kendini gösterebilir. Ne yazık ki günümüzde rahim ağzı kanserinde kullanılan smear testi gibi, yumurtalık kanserini erken tanıyacak özel bir tarama testi yoktur. Bu nedenle tüm kadınların yılda bir kez jinekolojik muayeneden geçmeleri büyük önem taşır.

Kalıtsal Faktörler

Yumurtalık kanseri vakalarının yaklaşık %85’i rastlantısal yani sporadik olarak gelişir. Yalnızca %15’i kalıtsal faktörlerle ilişkilidir. Ailede yumurtalık ya da meme kanseri öyküsü olan kadınlarda risk artar. Bu nedenle bu gruptaki kadınların genetik incelemelerden geçmeleri ve gerektiğinde koruyucu cerrahi seçenekleri değerlendirmeleri önerilir. Ancak aile öyküsü olmayan kadınlarda da yumurtalık kanseri görülebileceği unutulmamalıdır.

Tanı Yöntemleri

Yumurtalık kanserinde tanı koymak çoğu zaman güçtür. Hasta genellikle karında sıvı toplanması (asit) ya da yaygın hastalık tablosu ile başvurur. Ameliyat öncesinde biyopsi her zaman mümkün olmayabilir. Bu nedenle çoğu durumda kesin tanı cerrahi ile konur. İdeal olan, ameliyat sırasında patoloji çalışılarak tümörün çıkarılabilirliğinin değerlendirilmesi ve mümkünse tüm tümörün aynı seansta çıkarılmasıdır.

Hangi Kistler Onkolojiye Yönlendirilmeli?

Her yumurtalık kisti kanser şüphesi taşımaz. Çikolata kisti ya da dermoid kist gibi iyi huylu kistler genellikle jinekologlar tarafından takip edilebilir. Ancak kanser şüphesi uyandıran tüm kistler mutlaka jinekolojik onkoloji merkezlerinde değerlendirilmelidir. Bu merkezlerde hem tanı hem de tedavi eş zamanlı olarak planlanabilir.

Yumurtalık Kanseri Tipleri

Yumurtalık kanserlerinin büyük çoğunluğunu seröz papiller tip oluşturur. Bunun dışında birçok farklı alt tip vardır; ancak tedavi açısından büyük farklılık göstermezler. Tümörün mümkünse tek seansta çıkarılması ve ardından kemoterapi uygulanması temel tedavi prensibidir.

Genç Kadınlarda Yumurtalık Kanseri

Yumurtalık kanseri her yaşta görülebilir. Klasik epiteliyal kanserler genellikle ileri yaşlarda ortaya çıkar. Ancak genç yaşlarda da özellikle germ hücreli tümörler görülebilir. Bu durumda doğurganlığı koruyacak cerrahi yöntemler tercih edilir. Böylece hem hastalık tedavi edilir hem de hastanın ileride çocuk sahibi olma şansı korunur.

Korunma Yolları

Yumurtalık kanserini tamamen önleyecek kesin bir yöntem yoktur. Ancak aile öyküsü olan kadınlarda genetik testler ve risk yüksekse rahim ve yumurtalıkların alınması riski %80’e kadar azaltabilir. Bunun dışında sağlıklı yaşam önerileri dışında spesifik bir korunma yöntemi bulunmamaktadır.

Tedavi Yöntemleri ve Kemoterapi

Yumurtalık kanserinin standart tedavisi önce cerrahi, ardından kemoterapidir. Eğer tek seansta tüm tümör çıkarılamıyorsa, önce kemoterapi verilip daha sonra cerrahi yapılabilir. Bu yaklaşıma neoadjuvan kemoterapi denir. Son dönemde gündeme gelen HİPEK (hipertermik intraperitoneal kemoterapi) yöntemi ise özellikle nüks eden kanserlerde veya ilk tedavi sırasında tümör tamamen çıkarıldığında uygulanır. Ameliyat sonunda hasta uyandırılmadan yaklaşık bir buçuk saat boyunca ısıtılmış kemoterapi ile karın boşluğu yıkanır. Bu yöntem, hastalığın tekrarlama riskini azaltmakta ve yaşam süresini uzatmaktadır.