Çocuklarda ve genç kadınlarda yumurtalık kanseri

Çocukluk döneminde ve genç kadınlarda görülen kötü huylu yumurtalık tümörleri, erişkinlerde ortaya çıkanlardan farklıdır. Bu yaş grubunda karşılaşılan tümörler genellikle germ hücreli ya da seks-kord stromal tümörlerdir. Hücre tipi farklılığı nedeniyle tedavi yaklaşımı da erişkinlerden ayrılır.

Erişkin yumurtalık kanserlerinde çoğunlukla rahim ve her iki yumurtalığın alınması gerekirken, çocuk ve genç kadınlarda hedef her zaman doğurganlığın korunmasıdır. Bu nedenle cerrahi tedavide yalnızca tümörün bulunduğu yumurtalık alınır, rahim ve sağlam yumurtalık korunur. Eğer hastalık yaygınsa, sadece tümör odakları temizlenir. Bu sayede hastanın ileride gebelik şansı korunabilir.

Yumurtalık (Over) kanseri riskini azaltmak için neler yapılabilir?

Yumurtalık kanseri, tedavisi en zor jinekolojik kanserlerin başında gelir. Ancak riskini azaltmaya yardımcı olduğu bilinen bazı faktörler vardır. Bunların en önemlilerinden biri doğum kontrol haplarının kullanımıdır. Araştırmalar, düzenli doğum kontrol hapı kullanımının yumurtalık kanseri riskini anlamlı ölçüde azalttığını göstermektedir.

Bunun dışında tüplerin bağlanması ya da tamamen çıkarılması da koruyucu bir etki sağlar. Özellikle aile öyküsünde birden fazla meme veya yumurtalık kanseri bulunan kadınlarda ya da BRCA gen mutasyonu taşıyıcılarında risk daha yüksektir. Bu grupta doğurganlık tamamlandıktan sonra rahim ve yumurtalıkların alınması, riski %80–90 oranında azaltabilmektedir.

Henüz doğurganlığı tamamlanmamış kadınlarda ise doğum kontrol hapı kullanımı hem güvenli bir korunma yöntemi sunmakta hem de yumurtalık kanseri riskini kayda değer ölçüde düşürmektedir.

Yumurtalık (Over) kanseri tedavisinde başarıyı arttıran faktörler

Yumurtalık kanseri, tedavisi en zor jinekolojik kanserlerin başında gelir. Ancak riskini azaltmaya yardımcı olduğu bilinen bazı faktörler vardır. Bunların en önemlilerinden biri doğum kontrol haplarının kullanımıdır. Araştırmalar, düzenli doğum kontrol hapı kullanımının yumurtalık kanseri riskini anlamlı ölçüde azalttığını göstermektedir.

Bunun dışında tüplerin bağlanması ya da tamamen çıkarılması da koruyucu bir etki sağlar. Özellikle aile öyküsünde birden fazla meme veya yumurtalık kanseri bulunan kadınlarda ya da BRCA gen mutasyonu taşıyıcılarında risk daha yüksektir. Bu grupta doğurganlık tamamlandıktan sonra rahim ve yumurtalıkların alınması, riski %80–90 oranında azaltabilmektedir.

Henüz doğurganlığı tamamlanmamış kadınlarda ise doğum kontrol hapı kullanımı hem güvenli bir korunma yöntemi sunmakta hem de yumurtalık kanseri riskini kayda değer ölçüde düşürmektedir.

Yumurtalık kanseri tedavisinin başarısı

Yumurtalık kanseri, jinekolojik kanserler arasında en tehlikelilerinden biridir. Bunun en önemli nedeni, erken evrede genellikle hiçbir belirti vermemesi ve teşhis konulduğunda hastaların yaklaşık %85’inde ileri evrede olmasıdır. Bu da tedavi sürecini zorlaştırmaktadır.

Tedavide elimizde iki temel silah vardır: cerrahi ve kemoterapi. Başarıyı artıran en önemli faktör, ilk ameliyatın tam yapılabilmesidir. Buradan kasıt, gözle görülen tüm tümör odaklarının eksiksiz olarak çıkarılmasıdır. Bu işlem “debülking cerrahisi” olarak adlandırılır ve hastanın prognozunu doğrudan etkiler. Dalak, bağırsak, karaciğer yüzeyi, diyafram ve omentum gibi bölgelerde yerleşmiş tümörlerin çıkarılabilmesi tedavinin başarısını önemli ölçüde yükseltir.

Ancak bu tür kapsamlı cerrahiler, jinekolojik onkoloji konusunda deneyimli merkezlerde yapılmalıdır. Çünkü çoğu zaman tümör hücreleri üst batında, kadın doğum uzmanlarının rutin pratiğinin dışında kalan bölgelerde de görülebilir. Karaciğer, dalak veya diyafram yüzeyinde yerleşmiş tümörlerin çıkarılması için multidisipliner ve tecrübeli bir ekibin varlığı hastanın yaşam süresi ve tedavi başarısı açısından hayati önem taşır.

Prof. Dr. Tolga Taşçı

Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı
Jinekolojik Onkoloji Uzmanı

Prof. Dr. Tolga Taşçı, Bahçeşehir Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Ana Bilim Dalı’nda öğretim üyesi ve Medical Park Göztepe Hastanesi’nde Kadın Doğum ve Jinekolojik Onkoloji Uzmanı olarak görev yapmaktadır. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden mezun olduktan sonra aynı fakültede uzmanlık eğitimini tamamlamış, mecburi hizmet süresinde Kahramanmaraş’ın Andırın ilçesinde ilk sezaryen ve jinekolojik operasyonları gerçekleştirmiştir.

2012 yılında Jinekolojik Onkoloji yan dal uzmanlık sınavında Türkiye birincisi olmuş, Etlik Zübeyde Hanım Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde üç yıl boyunca binlerce jinekolojik kanser hastasının cerrahi ve tedavi süreçlerinde yer almıştır. İngiltere’de önemli merkezlerde gözlemci doktor olarak bulunmuş, 2016’da doçent unvanını almıştır. Çok sayıda ulusal ve uluslararası yayını bulunan Prof. Dr. Tolga Taşçı, aynı zamanda akademik dergilerde hakemlik yapmakta ve kadın sağlığı ile jinekolojik onkoloji alanında çalışmalarını sürdürmektedir.