Kan uyuşmazlığı, halk arasında uzun yıllardır bilinen ve gebelikte önemli riskler barındırabilen bir durumdur. En basit tanımıyla, annenin kan grubunun Rh negatif, babanın ise Rh pozitif olduğu gebeliklerde ortaya çıkar. Eğer bebek de Rh pozitifse, ilk gebelikte genellikle sorun yaşanmaz. Ancak doğum sırasında ya da düşük, kanama, travma gibi nedenlerle annenin kanı Rh pozitif kana maruz kaldığında, anne bu kana karşı antikor geliştirir. Böylece sonraki gebeliklerde bebeğin kan hücreleri bu antikorlar tarafından hedef alınır ve ciddi sağlık problemleri ortaya çıkabilir.

Gebelikte Kan Uyuşmazlığının Takibi

Kan uyuşmazlığı riski olan annelerde gebeliğin başında indirekt Coombs testi yapılır. Bu test, annenin Rh faktörüne karşı duyarlanıp duyarlanmadığını gösterir. Eğer duyarlılık yoksa, annenin korunması için önlemler alınır.

28. gebelik haftasında koruyucu iğne uygulanır.
Gebelik sırasında travma, kanama veya girişimsel işlemler olduğunda da aynı şekilde bu iğne yapılır.
Doğum sonrasında bebek Rh pozitifse, sonraki gebelikleri korumak amacıyla anneye tekrar kan uyuşmazlığı iğnesi yapılır.

Anne Duyarlanmışsa Ne Yapılır?

Eğer anne daha önceki gebeliklerde veya düşüklerden sonra duyarlanmışsa, bu durum riskli gebelik olarak kabul edilir. Bu durumda bebek yakından takip edilmelidir. Anne kanındaki antikor düzeyi belirli bir seviyeye ulaştığında, bebekte kansızlık (anemi) gelişme riski artar. Bu nedenle bebekte ultrason ve doppler yöntemleriyle kan akım hızları değerlendirilerek kansızlık bulguları aranır.

Anne Karnında Kansızlık Tespit Edilirse

Takipler sırasında bebekte kansızlık saptanırsa, gebelik haftasına göre müdahale yapılır.

Kordosentez ile bebeğin göbek kordonundan kan örneği alınarak kansızlık derecesi belirlenir.
Kansızlık varsa aynı işlem sırasında anne karnında bebeğe kan nakli yapılabilir.
Bu işlem gerekirse gebeliğin ilerleyen dönemlerinde tekrarlanarak bebeğin sağlıklı doğuma ulaşması sağlanır.

Kan Uyuşmazlığında Tedavi ve Sonuçlar

Kan uyuşmazlığı doğru takip edilmezse bebekte ciddi komplikasyonlara, hatta kayıplara yol açabilir. Ancak riskli gebelik merkezlerinde yapılan yakın takip ve gerektiğinde anne karnında yapılan kan nakilleri sayesinde bebekler çoğunlukla sağlıklı bir şekilde doğurtulabilir. Böylece nörolojik hasar riski de belirgin şekilde azaltılır.

Prof. Dr. Cihan Çetin

Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı
Perinatoloji Uzmanı

Prof. Dr. Cihan Çetin, İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi’nden (Çapa) 2006 yılında mezun olmuştur. Aynı fakültede Kadın Hastalıkları ve Doğum uzmanlık eğitimini tamamlayarak 2011 yılında uzman unvanını almıştır. 2013–2016 yılları arasında Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde Perinatoloji yan dal uzmanlık eğitimini tamamlamış ve bu alanda uzmanlaşmıştır.

Mesleki kariyerine 2011–2013 yılları arasında Mersin Aydıncık Devlet Hastanesi’nde Kadın Hastalıkları ve Doğum uzmanı olarak başlayan Prof. Dr. Cihan Çetin, 2016–2018 yılları arasında Kocaeli Derince Eğitim ve Araştırma Hastanesi Perinatoloji bölümünde görev yapmıştır. 2018 yılından itibaren Bahçeşehir Üniversitesi Tıp Fakültesi Medical Park Göztepe Hastanesi’nde görevine devam etmektedir.

Uzmanlık alanları kadın hastalıkları ve doğum ile perinatolojidir.

Mesleki ilgi alanıları:

Gebelik takibi,
Riskli gebelikler,
Detaylı ultrason,
Amniyosentez,
Koryon villus biyopsisi (CVS),
Fetal problemlerin tanı ve tedavisi konularında ileri düzey deneyime sahiptir.

Ayrıca doğum öncesi tanısal yöntemler ve yüksek riskli gebeliklerde anne-bebek sağlığını korumaya yönelik yaklaşımlar ilgi alanlarının başında gelmektedir.

Prof. Dr. Cihan Çetin halen Medical Park Göztepe Hastanesi’nde hasta kabul etmektedir.

Bilgi Alın